لایحه حمایت از ایرانیان دو تابعیتی روی میز مجلس | این لایحه جنبه حمایتی دارد

از آنجا که رویکرد دولت سیزدهم از ابتدا تاکنون، علاوه بر حمایت، جلب مشارکت هم‌وطنان خارج از کشور در راستای توسعه و پیشرفت ایران اسلامی بوده و هست، مردادماه سال گذشته پیش‌نویس «لایحه جامع حمایت از ایرانیان خارج از کشور» برای طی مراحل بررسی و تصویب در هیئت‌وزیران، به دولت رفت تا بحث حمایت از ایرانیان ساکن خارج و تقویت ارتباطات علمی، اقتصادی و فرهنگی آن‌ها با سرزمین مادری در راستای منافع ملی کشور دنبال شود.

اگرچه پیش‌ از این قانون خاصی برای ایرانیان خارج از کشور تدوین نشده بود، اما در سیاست‌های کلان ابلاغی برنامه ششم توسعه بر ضرورت حمایت همه‌جانبه از حقوق ایرانیان خارج از کشور و جلب مشارکت آن‌ها در توسعه و پیشرفت کشور تاکید شده بود. همچنین رهبر معظم انقلاب نیز همواره در بیانات خود به این موضوع اشاراتی داشته‌اند که ازجمله آن‌ها می‌توان به پرهیز از نگاه امنیت‌محور، اهتمام به امور ایرانیان خارج از کشور، ضرورت حمایت حقوقی و دیپلماتیک دولت از ایرانیان خارج‌نشین، جذب مشارکت اقتصادی ایرانیان مقیم خارج و توجه به مشارکت سیاسی آن‌ها اشاره کرد.

موافقت دولت با لایحه حمایت از ایرانیان خارج از کشور در خردادماه
در همین راستا بود که چهارشنبه ۳۱ خرداد سال جاری، سخنگوی دولت خبر داد که «هیئت دولت در جلسه امروز خود با ارسال لایحه‌ای برای مجلس به‌منظور حمایت از ایرانیان خارج از کشور موافقت کرده است.»
او حمایت از نخبگان خارج از کشور و حفظ و اتصال و استمرار ارتباط فرهنگی آن‌ها با سرزمین اصلی را از محور‌های اصلی این لایحه دانست و تصریح کرد: «امکان شناسایی و جذب ایرانیان دارای استعداد در خارج از کشور، همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان و مجامع دانش‌آفرین داخل کشور و حمایت از سرمایه‌گذاری ایرانیان خارج از کشور از دیگر موضوعاتی است که در این لایحه گنجانده و به مجلس شورای اسلامی تقدیم خواهد شد.»

جزئیات لایحه چه بود؟
با این‌ همه مسئله مهاجرت در دولت سیزدهم، بیش‌ازپیش مورد توجه قرار گرفت و لایحه «حمایت از ایرانیان مقیم خارج از کشور» در ۲۴ تیر ماه ۱۴۰۲ به‌صورت رسمی توسط رییس‌جمهور به مجلس شورای اسلامی ارسال شد. در این لایحه ارائه خدمات حقوقی مناسب، مشاوره‌های حقوقی، در دسترس‌پذیری امکان فعالیت‌های حقوقی برای ایرانیان خارج از کشور، امکان ارائه خدمات دولت الکترونیک به صورت موثرتر، فراهم کردن امکان دسترسی آن‌ها به همه قابلیت‌های فعالیت‌های الکترونیک در دولت، ثبت درخواست‌ها، صدور مجوز‌ها پیش‌بینی‌شده است.
همچنین امکان شناسایی و جذب ایرانیان دارای استعداد در خارج از کشور برای عضویت در هیئت‌ علمی، همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان و مجموعه‌های دانش‌آفرین داخلی و تسهیل‌هایی برای حمایت از سرمایه‌گذاری مولد ایرانیان خارج از کشور از دیگر موضوعاتی است که در این لایحه در نظر گرفته شده است.

این لایحه جنبه حمایتی دارد
در ادامه دوشنبه ۳۰ مرداد هم «امین حسین رحیمی»، وزیر دادگستری در خصوص اقدام‌های وزارت دادگستری در مورد حمایت و تسهیل بازگشت ایرانیان خارج از کشور اظهار داشت: «ریاست شورای عالی ایرانیان خارج کشور برزعهده رئیس‌جمهور و دبیر این شورا وزیر امور خارجه است و وزیر دادگستری عضو و رئیس کمیته حقوقی و قضایی این شورای عالی است.»
وی با اشاره به اینکه در اواخر سال ۱۴۰۰ نخستین جلسه شورای عالی ایرانیان خارج از کشور، رئیس‌جمهور دستور داد تا لایحه‌ای برای حمایت از ایرانیان خارج از کشور تدوین شود گفت: «این لایحه تهیه و به دولت ارسال شد و اکنون به مجلس شورای اسلامی تقدیم شده است.»
وزیر دادگستری ابراز امیدواری کرد که در صورت تبدیل این لایحه به قانون اقدامات مؤثری از نظر حمایت‌های حقوقی قضایی، سرمایه‌گذاری در داخل کشور و رفع مشکلات قضایی و تردد آن‌ها به کشور انجام شود.
بنا به گفته رحیمی، این لایحه همان‌گونه که از نام آن برمی‌آید، جنبه حمایتی دارد و برای رفع نگرانی‌های حقوقی ایرانیان خارج از کشور است.

ارائه خدمات کنسولی دیجیتال
در ۲۱ شهریورماه نیز حسین امیرعبداللهیان در کارگروه کنسولی شورای عالی امور ایرانیان خارج از کشور اظهار داشت: «خرسندیم که امروز علیرغم تبلیغات کاذب ایران‌هراسانه، شاهد حضور و سفر ایرانیان در فصل‌های مختلف به کشور و سرزمین مادری‌شان هستیم.»
امیرعبداللهیان با بیان اینکه رئیس‌جمهور توجه زیادی به مسئله ایرانیان در خارج از کشور دارند، اظهار داشت: «یکی از مهم‌ترین بخش‌های ارائه خدمات به ایرانیان در حوزه کنسولی، فراهم کردن شرایط بهتر برای ایرانیان خارج از کشور است. به‌زودی خدمات کنسولی دیجیتال به‌صورت آزمایشی آغاز می‌شود و هماهنگی‌هایی با بخش‌های ذی‌ربط در قوه قضائیه و وزارت ارتباطات و سایر بخش‌ها داریم تا بتوانیم خدمات دیجیتال را به‌صورت امن و مطمئن در خدمت ایرانیان خارج از کشور قرار دهیم.»

وزیر امورخارجه: ایرانیان خارج از کشور گرفتار تبلیغات کاذب ایران‌هراسی نشوند
وی با اشاره به آخرین وضعیت لایحه جامع حمایت از ایرانیان خارج کشور، گفت: «در یک اقدام جامع قانون جامع حمایت از ایرانیان مراحل تصویب خود را در دولت پشت سر گذاشته و در کمیسیون تخصصی در مجلس شورای اسلامی از مرحله تأیید و بررسی گذشته و در دستور کار صحن علنی مجلس قرار دارد؛ در این لایحه یک بازنگری در ارتباط با تسهیل هرچه‌ بیشتر ارائه خدمات کنسولی به ایرانیان خارج کشور صورت گرفته و نگاه ویژه‌ای به ایرانیان دوتابعیتی دارد، چنانکه در چارچوب قانون مدنی ما بتوانیم تسهیلاتی را برای آن‌ها فراهم کنیم.»
امیر عبداللهیان با بیان اینکه این قانون یک نگاه ویژه‌ای به مسئله ایرانیان دو تابعیتی دارد، گفت: «دو تابعیتی‌ها را هرگز تهدید نمی‌دانیم بلکه فرصتی برای ایران، جمهوری اسلامی ایران و همه جهان می‌دانیم. ایران متعلق به همه ایرانیان است و آن‌ها از سراسر جهان می‌توانند بدون دغدغه به کشور سفر کنند. ایرانیان خارج از کشور گرفتار تبلیغات کاذب ایران‌هراسی نشوند و به سفر‌های خود به ایران ادامه دهند.»

نتیجه‌گیری
«گلن گرینوالد» نویسنده کتاب «آزادی و عدالت فقط برای عده‌ای خاص است»، می‌گوید: «رسانه‌های آمریکایی تلاش می‌کنند این تفکر را در ذهن مردم آمریکا القاء کنند که اگر بر ضد ایران کاری صورت نگیرد و ایران نابود نشود، ایران برای حمله و نابودی آمریکا اقدام خواهد کرد. رسانه‌های آمریکایی به انعکاس حقایق نمی‌پردازند بلکه آن‌ها از فرصت‌ها استفاده می‌کنند و بهره‌برداری‌های خاص خودشان را انجام می‌دهند.» استناد به گفته همین نویسنده آمریکایی ما را به نتیجه‌ای جز تبلیغ برای «ایران هراسی» نمی‌رساند و متأسفانه باید اذعان کرد که این موج به‌اندازه‌ای قدرت داشته حتی که ایرانیان دوتابعیتی را هم از رسیدن به سرزمین مادری‌شان بازداشته است این در حالی است که وزیر امور خارجه دولت سیزدهم تاکید کرده است که «ظرفیت‌های بسیار خوبی برای جذب و استفاده از ظرفیت‌های ایرانیان خارج از کشور در دولت آقای رئیسی وجود دارد» و این نوید را داده است که «ما از همه ایرانیان ازجمله ایرانیان نخبه و ایرانیانی که در اقصی نقاط جهان منشأ خدمات هستند دعوت می‌کنیم بدون دغدغه به کشور سفر کنند و به آن‌ها برای سفر به ایران خوشامد می‌گوییم.»